آفتابپَرَست یکی از خزندگان است از خانوادهٔ آفتابپرستان و یکی از معروفترین انواع خزنده بهشمار میآید . طول بدن آنها از ۱٫۵ سانتیمتر تا ۶۸٫۵ سانتیمتر متغیر است . آفتابپرست بدنی پهن دارد که از دو پهلو به هم فشرده شده است . این جانور دارای چشمهای برجسته و بیرون آمدهاست که هریک بهطور مستقل حرکت میکند و میتواند همزمان جهات مختلف را ببیند . این جانور آهسته حرکت میکند و زبان چسبندهٔ بزرگی دارد که به بیرون پرتاب میکند و با آن حشرات را شکار میکند . دُم باریک و بلندی دارد و میتواند به دور شاخهها بپیچد و جابهجا شود . همچنین میتواند به سرعت رنگ پوست خود را تغییر دهد و هم رنگ محیط خود شود .
محل زندگی
تقریباً نیمی از گونههای آفتابپرست در جزیرهٔ ماداگاسکار زندگی میکنند . تاکنون حدود ۱۶۰ گونه از آفتابپرست شناخته شدهاست . آنها از آفریقا به جنوب اروپا و نیز جنوب آسیا تا سریلانکا پراکنده شدهاند . آنها همچنین در ایالات متحده ، مناطقی مانند هاوایی ، کالیفرنیا و فلوریدا دیده شدهاند .
چشم
چشم آفتابپرست توانایی دید ۳۶۰ درجه را دارد و در یکزمان میتواند هر دو جهت را ببیند . چشمهای آفتابپرست متمایز از هر خزندهٔ دیگری است . آنها میتوانند بهطور جداگانه و همزمان بر روی دو جسم متفاوت تمرکز کنند ، که به آنها اجازه میدهد تا چشمان خود را بهطور مستقل از یکدیگر حرکت دهند . هنگامی که آنها طعمه را ببینند ، هر دو چشم آنها در همان جهت متمرکز میشود و دید آنها بسیار تیز و عمیق میشود . آفتابپرست بینایی بسیار خوبی در میان خزندگان دارند که به آنها کمک میکند تا حشرات کوچک را از راه دور ( ۵–۱۰ متر ) شکار کنند . آفتابپرستها میتوانند نور مرئی و اشعهٔ ماورای بنفش را ببینند . آفتابپرست در معرض نور ماوراء بنفش سطح رفتار جمعی و فعالیت خود را افزایش میدهد و بیشتر تمایل به حمام آفتاب گرفتن و تغذیه دارد . همچنین به احتمال زیاد برای تولید مثل نیز به اشعهٔ ماوراء بنفش نیاز دارند .
زبان
زبانهای پرتابهای که ۱٫۵ تا ۲ برابر طول بدن آنها است . آفتابپرست برای شکار طعمهٔ خود که در فاصلهای دور قرار دارد از زبانش استفاده میکند . زبان آفتابپرستها عملکرد بسیار بالایی دارند و در ۰٫۰۷ ثانیه میتواند به شکار برسد . زبان آفتابپرست عضلهای بسیار قدرتمند است که با ضربه به طعمهٔ آن را به سمت خود میمکد .
پاها
آفتابپرستها با استفاده از پاهای قدرتمند خود میتوانند میان درختان حرکت کنند. پاها ظاهری انبرک مانند دارند . هر یک از پاهای آفتابپرست دارای پنج انگشت هست که این پاهای تخصصی به آفتابپرست کمک میکند تا روی شاخههای تاریک یا ناهموار به خوبی حرکت کنند . هر یک از انگشتان نیز دارای پنجههای تیزی میباشد که هنگام بالا رفتن از درختان و صخرهها به آنها کمک میکند .
جنسیت
آفتابپرست نر معمولاً آراستهتر است . بسیاری سر یا صورت زیبایی دارند ، برآمدگی بینی و نیز برآمدگی شاخ مانندی دارند . بعضی دیگر نیز تاجهای بزرگی را در بالای سر خود دارند .
گوش
آفتابپرست نمیتواند زیاد بشنود . آفتابپرست نیز مانند مار گوش خارجی یا میانی ندارد . با این حال ، آفتابپرستها ناشنوا نیستند . آنها میتوانند فرکانسهای صوتی در محدوده ۲۰۰–۶۰۰ هرتز را تشخیص دهند .
چگونگی تغییر رنگ
گونههای مختلف آفتابپرست میتوانند رنگ خود را تغییر دهند و به رنگهای گوناگونی مانند صورتی ، قرمز ، نارنجی ، سبز ، سیاه ، بنفش قهوهای و زرد و رنگ های ترکیبی در بیایند . آنها این توانایی را به دلیل سلولهای رنگیزهدار ویژهای به نام کروماتوفور که در پوست خود دارند ، به دست آوردهاند . این سلولها به پیامهای هورمونی و عصبی پاسخ میدهند و باعث تغییر رنگ پوست آفتابپرست میشوند . پوست آفتابپرست سه لایه از کروماتوفورها دارد :
- پایینترین لایه از سلولهای کروماتوفور ، که ملانوفور نامیده میشوند ، رنگیزهٔ تیره رنگ دارند . این سلولها شاخههایی مانند دندریتهای سلولهای عصبی دارند که به سوی سطح پوست کشیده شدهاند .
- در بالای لایهٔ ملانوفورها لایهای از سلولهایی به نام گوانوفور یا ایریدوفور وجود دارد که بلورهای بیرنگ گوانین انباشته در آنها ، نور را به گونهای بازتاب میدهند که باعث پدیدار شدن رنگ آبی میشود .
- بالاترین لایه از سلولهای کروماتوفور ، که زانتوفور نامیده میشوند ، باعث بازتابش نورهای زرد و قرمز میشوند .
دانههای رنگیزهای که در هر دسته از سلولهای کروماتوفور وجود دارد ، طول موجهای معینی را جذب میکنند و بازتاب میدهند . در ملانوفورها این دانههای رنگیزه میتوانند به صورت متفاوت درون شاخههای دندریتی پراکنده شوند و در نتیجه انباشتشان در پوست تغییر میکند . با تغییر انباشت هر کدام از رنگیزهها در پوست ، رنگی که از پوست آفتابپرست به چشم ما نمود مییابد ، تغییر میکند . این دگرگونیها را پیامهای عصبی و هورمونی هماهنگ میکنند .
دلایل تغییر رنگ
بیشتر مردم میپندارند که آفتابپرستها رنگشان را برای هم رنگ شدن با محیط تغییر میدهند . اما پژوهشهای دانشمندان نشان میدهد که نور، دما و روحیهٔ جانور باعث تغییر رنگ آفتابپرست میشود . گاهی تغییر رنگ باعث آسایش بیشتر جانور میشود . گاهی به جانور کمک میکند با آفتابپرستهای دیگر ارتباط برقرار کند .
- نور : در نظر بگیرید که یک آفتابپرست قهوهای میخواهد در آفتاب استراحت بکند . مغز آفتابپرست به سلولهای زرد پوستش میگوید از سلولهای آبی زیرشان بزرگتر شوند ، در نتیجه ، آفتابپرست سبزرنگ میشود و این رنگ روشن کمک میکند نور روشن از پوست آفتابپرست بازتاب یابد .
- دما : اگر آفتابپرست سردش شود ، رنگ پوستش تیرهتر میشود تا گرمای بیشتری را از نور خورشید جذب کند .
- روحیه : اگر آفتابپرست ناراحت شود ، رنگ زرد یا قرمز جای رنگ عادیاش را میگیرد . رنگیزهٔ ملانین به سطح پوست بالا میآید و باعث تیرهتر شدن رنگ بخشهایی از پوست میشود . این ظاهر جدید به آفتابپرستهای دیگر میگوید که « من برای جنگیدن آمادهام » .
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.